سرطان سینه یکی از سرطان‌های رایج در بین زنان دنیا است. به طوری که متأسفانه از 9 زن 1 زن مبتلا به سرطان سینه میشود. زنان مبتلا به سرطان سینه در روند بهبودی ممکن است تحت عمل جراحی قرار بگیرند. در بسیاری از موارد، بخشی از بافت سینه در جراحی برداشته شده و بخش عمده‌ای از بافت سینه حفظ میشود. اما در بعضی از مواقع، تمام بافت سینه برداشته میشود. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که زنان با ازدست‌دادن سینه، بار روانی بسیاری را متحمل می‌شوند. برای حل این مشکل، عمل بازسازی سینه پیشنهاد میشود. عمل جراحی بازسازی سینه برای اصلاح ظاهری سینه صورت می‌گیرد. در این مقاله دکتر احمدعلی رجب پور فوق‌تخصص جراحی پلاستیک، ترمیمی و زیبایی در تهران به سؤالات رایج در ارتباط با روش های بازسازی سینه پاسخ می‌دهد. در ادامه با ما همراه باشید.
عمل جراحی بازسازی سینه چیست
عمل بازسازی سینه به عمل جایگزین‌کردن یک یا دو سینه به طور طبیعی در افرادی که سینه خود را ازدست‌داده‌اند، گفته میشود. در واقع جراحی بازسازی سینه و یا انکوپلاستی برای حفظ و بهبود ظاهر سینه صورت می‌گیرند. با انجام این جراحی حس ناخوشایند نقص عضو بعد از عمل از بین بردن می‌رود. جراحی بازسازی سینه تا حد زیادی حالت قرینه بودن بدن را حفظ میکند. این جراحی نسبتاً بزرگی است. به همین دلیل بهتر است قبل از انجام جراحی با پزشک مربوطه مشورت صورت بگیرد. زیرا ممکن است در بعضی از افراد احتمال عود بیماری بعد از جراحی برداشتن سینه بیشتر باشد. در این شرایط انجام عمل بازسازی سینه پیشنهاد نمی‌شود. در بعضی از مواقع این جراحی هم‌زمان با عمل برداشتن سینه انجام می‌گیرد. همچنین برخی از افراد ممکن است سال‌ها بعد تصمیم به جراحی بازسازی سینه بگیرند. نکته قابل توجه این جراحی که بیماران باید در نظر بگیرند این است که سینه بازسازی شده همانند سینه طبیعی نخواهند بود. به‌طوری‌که سینه بازسازی شده شیر تولید نخواهد کرد.
چه زمانی عمل بازسازی سینه انجام می‌گیرد
در بسیاری از مواقع سعی میشود بازسازی سینه هم‌زمان با جراحی برداشتن سینه انجام بگیرد. زیرا در این شرایط بیمار بعد از به هوش آمدن جای خالی سینه را حس نخواهد کرد و از لحاظ روانی آسیب کمتری خواهد دید. از دیگر مزایای جراحی هم‌زمان با ماستکتومی، داشتن نتایج بهتر زیبایی و طول بهبودی کمتر است. اما در مواقعی که ممکن است نیاز به پرتو درمانی و یا شیمی درمانی بعد از عمل وجود داشته باشد، جراحی بازسازی سینه به تأخیر می‌افتد. همچنین در شرایطی که لبه‌های پوست پوشاننده محل جراحی سینه خون‌رسانی خوبی نداشته باشد، جراحی بازسازی سینه با تأخیر انجام می‌گیرد. با توجه به شرایط بیمار و نوع بیماری زمان عمل بازسازی سینه مشخص میشود. ولی در بسیاری از موارد در حدود 6 تا 12 ماه بعد از ماستکتومی، عمل بازسازی سینه انجام می‌گیرد.
روش‌های بازسازی سینه
برای بازسازی سینه روش‌های مختلفی وجود دارد که جراح مناسب‌ترین آن را انتخاب خواهد کرد.
عمل بازسازی سینه با جایگذاری پروتز
پروتز سینه از جنس سیلیکون است که داخل آن پر از ژل سیلیکونی یا مایع سرم نمکی است. در واقع دو نوع پروتز برای عمل بازسازی سینه وجود دارد. پروتز سینه پر شده از جنس سیلیکون، حالت نیمه مایع دارد. این نوع پروتزها بسیار طبیعی بوده و به راحتی فرم می‌گیرند. پروتزهای پر شونده ابتدا در بدن جایگذاری می‌شوند و سپس با محلول آب نمک قابل پر شدن هستند.
در این روش جراحی بازسازی سینه، نیازی به برداشتن بافت از جای دیگر بدن نیست. پروتز سینه پشت عضلات قفسه سینه قرار می‌گیرد. استفاده از پروتز سینه در بسیاری از موارد عوارض جدی ندارد. فقط ممکن است در بعضی از مواقع عفونت در محل جراحی به وجود آید. در مواقعی که بعد از عمل برداشتن سینه به درمان‌های تکمیلی مانند پرتو درمانی احتیاج باشد ممکن است عمل بازسازی سینه با روش پروتز سینه ناموفق باشد.
بازسازی سینه با بافت بدن یا روش اتوژن
در این روش با استفاده از بافت‌های طبیعی بدن مانند پوست، نسج اضافه زیر سینه و … عمل بازسازی سینه انجام می‌گیرد. زمان انجام عمل بازسازی سینه با روش اتوژن نسبتاً طولانی است. ولی بعد از عمل به دلیل استفاده از بافت طبیعی بدن، بافت سینه قوام بیشتری دارد. انجام این عمل در افراد دیابتی و سیگاری با مشکلاتی مانند کم‌خونی در نسج و عدم بهبود سریع زخم همراه است.
شرایط انتخاب نوع جراحی بازسازی سینه
جراح مربوطه با توجه به شرایط زیر، بهترین گزینه درمانی برای بازسازی سینه بیمار را انتخاب میکند.
- سلامتی بیمار
- اندازه و محل ایجاد تومور سرطانی
- سایز سینه
- شرایط فیزیکی بیمار مانند لاغر و چاق بودن (در صورت لاغر بودن استفاده از بافت بدن برای بازسازی سینه امکان‌پذیر نیست)
- احتیاج به بازسازی سینه در یک یا دو سینه
- میزان تقارن سینه
- احتیاج به روش درمانی تکمیلی
جراحی بازسازی سینه
مدت زمان بهبود بعد از جراحی بازسازی سینه چقدر است
دوره نقاهت بعد از عمل بازسازی سینه به عوامل مختلفی مانند روش جراحی، سن بیمار، شدت بیماری اولیه و… بستگی دارد. به طور مثال دوره نقاهت بعد از عمل بازسازی سینه در روش برداشت بافت، طولانی مدت است. بعد از جراحی، بیمار باید چند روز در بیمارستان سپری کند. علائمی مانند خستگی، درد و کبودی در سینه، محدود بودن در حرکت بعد از جراحی بازسازی سینه وجود خواهد داشت. فرد با انجام مراقبت‌های بعد از عمل در حدود 2 ماه بعد از جراحی می‌تواند فعالیت‌های معمولی و روزانه خود را انجام دهد. استفاده از سینه بند مخصوص بعد از جراحی برای فرم دهی سینه الزامی است. زمان استفاده از این سینه بند توسط پزشک تعیین میشود.
عوارض بعد از جراحی بازسازی سینه
عمل بازسازی سینه ممکن است دارای عوارض احتمالی بعد از عمل باشد. عوارض بعد از عمل بازسازی سینه به مهارت پزشک و شرایط بیمار بستگی دارد. برخی از عوارض احتمالی بعد از جراحی عبارت‌اند از:
- لخته شدن خون
- عفونت محل جراحی
- جمع شدن مایعات در سینه
- عوارض بیهوشی
- نامتقارن شدن سینه
- پارگی و یا حرکت پروتز سینه
- نبودن حس در سینه عمل شده
- روند کند بهبودی
- ایجاد بافت اسکاری
- مبتلا به لنفوم پستان
در موارد اندک ممکن است عوارض احتمالی بعد از جراحی بسیار شدید باشد به طوری که به جراحی دوباره بازسازی سینه احتیاج میشود. با انتخاب یک جراح متبحر تا حد زیادی عوارض بعد از کاهش پیدا میکند.
مزایا و معایب جراحی بازسازی سینه
عمل بازسازی سینه مانند هر عمل دیگری دارای برخی معایب و مزایا است.
مزایای جراحی بازسازی سینه عبارت‌اند از:
• افزایش اعتماد به نفس بیمار بعد از جراحی
• کاهش چشم گیر بار منفی سرطان
• جوان‌تر شدن شکل سینه
• زیبا شدن فرم سینه
• ایجاد تقارن بدن بعد از جراحی
• هم‌زمان انجام گرفتن عمل برداشتن چربی شکم و بازسازی سینه
معایب عمل بازسازی سینه
- تغییرپیدانکردن اندازه سینه بعد از عمل بازسازی سینه
- افزایش ریسک عمل در صورت وجود فاکتورهای مانند چاقی، سیگاری و دیابتی در بیمار
- امکان تغییر شکل پروتز سینه با گذشت زمان
یکی از فاکتورهای بسیار مهم در به دست آوردن نتایج مطلوب بعد از عمل بازسازی سینه میزان مهارت جراح است. جراح باید با توجه به شرایط بیمار یکی از روش‌های بازسازی سینه را انتخاب کند.
